Batı Karadeniz'in ormanlarında 2023 yılının kasım ayından 2024’ün haziran ayına kadarki 8 aylık dönemde yaşanan hortumlar nedeniyle binlerce ağaç devrildi. Uzmanlar, Türkiye'de dikkat çekici değişikliklerin olduğunu belirterek rekor sıcaklıkları ve hortumların artarak devam edeceğini bildirdi.
Yüz ölçümlerine göre yüzde 65’inden fazlası ormanlarla kaplı olan Bartın, Karabük ve Zonguldak’ta 2023 yılının kasım ayından 2024’ün haziran ayına kadarki 8 aylık dönemde, ormanlarda hortumlar oluştu.
133 bin 531 hektar ormanın bulunduğu Bartın, 201 bin 521 hektar orman alanına sahip Zonguldak ve 287 bin 761 hektar ormanın bulunduğu Karabük’te hortumlarda binlerce ağaç devrildi.
Hortumlar sonrası Zonguldak’ın Alaplı, Devrek ilçeleri ve Dirgine bölgesi, Bartın’ın Ulus ilçesi, Karabük’ün Yenice ilçesi ve Büyükdüz ile Eğriova bölgelerinde çok sayıda kayın, köknar ve karaçam ağacı devrildi.
Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerinin, ağaç popülasyonunun devam etmesi amacıyla 3 ilde devrilen ağaçların tespiti ve kaldırılması için başlattığı çalışmalar sürüyor.
Bartın Üniversitesi (BARÜ) Orman Fakültesi Orman Amenajmanı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Durkaya, Batı Karadeniz’deki ormanların Türkiye’nin en zengin orman varlığı arasında yer aldığını ifade etti.
Durkaya, “Filyos havzasında yeterli yağış ve uygun toprak koşulları nedeniyle, bölgemiz karışık ormanlar kurmaya elverişli ortamlar arasında bulunmaktadır. Bölgemiz ağaçların çok verimli bir yetişme ortamı olduğu için Avrupa’nın sıcak noktaları arasında yer almaktadır. Dolayısıyla bölgemizde gen koruma ormanları arasındaki Yenice ormanlarımız da buradadır. Bölgemizin toprak yapısı killi, su tutma kapasitesi yüksek, bitki besin elementleri açısından da yüksek bir toprak yapımız var. Fakat yetişme ortamımızın bir handikabı var. Geçmiş yıllarda yoğun tarım yapıldığı için şu anda ormana dönüşmüş pek çok alanda erozyon nedeniyle mutlak toprak derinliğimiz biraz azaldı. Yani ana kayanın üzerindeki toprak derinliğimizin nispeten düşük olduğunu söylememiz gerekir.” dedi.
Son aylarda bölgede çok dikkat çekici hava olaylarının yaşandığını belirten Prof. Dr. Durkaya, şöyle konuştu: “2023 yılı sonu ve 2024 yılının mayıs ve haziran aylarında bölgemizde çok dikkat çekici değişiklikler var. Bu aylarda bölgemizde rekor sıcaklıklar kaydedildi. Buna bağlı olarak da deniz suyu sıcaklıklarında rekor sıcaklıklar tespit edildi. Bu iklimde yaşanan düzensizlikler, tabii bunlar küresel iklim değişikliğinin bir sonucu olarak marjinal hava olaylarının yaşanmasına neden oldu. Bölgemizde daha önceden çok alışık olmadığımız hortum olayları görülmeye başlandı. Bölgemizdeki ağaçların devrilmesine neden olan ve bizim alışık olmadığımız hortumlar yaşandı. Daha önceden de görülüyordu ama sıklığı ve şiddeti gittikçe artmaya başladı. Bu küresel iklim değişikliği sürecinde bunun artarak devam edeceği şu anda tahmin edilebilir. Bölgede yaşanan ağaç devrikleri sonrasında Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü ekipleri de sahada çalışmalarına başlayarak, ağaçların damgalanmasına başlandı. Sonrasında bu ağaçların alandan çıkartılmasıyla tam hasar ortaya çıkacaktır. Çünkü hortumlarda devrikler düz bir şekilde olmuyor. Hepsi birbirinin üzerine devrildiği için çalışmaların uzun süreceğini görüyoruz. Küresel ısınmanın sonuçlarından bir tanesi de yağışların düzensizliğidir. Yani 3-5 ay içerisinde düşmesi gereken yağışın 20 dakikada aniden düşmesidir. Yine Bartın’da son yılarda bu yağış konusundaki rejimin son yıllarda artış gösterdiği görüyoruz ve sel olaylarına dönüşüyor. Bu sel konusunda ormanlar da dahil olmak üzere erozyon ve toprak kayıplarına neden oluyor. Küresel iklim değişikliğinin böyle bir etkisi de var. Evet ormanlarımız, topraklarımızı erozyona karşı korur ama aşırı yağışlarda bazen ormanlarımızın da yapacağı çok bir şey kalmıyor.”
Bartın’ın Ulus ilçesi Kumluca beldesindeki orman varlığının ekonomiye katkısında büyük rol oynayan kooperatifler de Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerinin yaptığı çalışmalara destek veriyor.
Sınırlı Sorumlu Zafer ve Çevre Köyleri Tarım Kalkınma Kooperatifi Başkanı Mustafa Güney, “Kumluca bölgesi yaylalarında küresel ısınmadan dolayı olduğu söylenen, daha önce çok görülmeyen ama bu sene hortumdan dolayı ormanda bulunan ağaçların devrildiğini tespit ettik. Bununla ilgili Zonguldak Orman Bölge Müdürlüğü, Ulus Orman İşletme Şefliği ile Kumluca, Ardıç, Sökü ve Sarıkaya Orman işletme şefliklerinde çalışmalar devam ediyor. Bu yaşanan durumun bilimsel olarak da çalışmalarının da yapıldığını söyleyebiliriz. Bu yaşanan olağanüstü durum nedeniyle bölgedeki orman kooperatifleri olarak Orman İşletme Müdürlüğü ekiplerimize yıkık, kırık ve devrik ağaçların kaldırılması aşamasındaki çalışmaları destek veriyoruz. İnşallah tekrarını yaşamayız.” dedi.