Bilim insanları, ilk kez nesli tükenmekte olan bir köpekbalığı türünün döllenme olmadan üreyebildiğini keşfetti. Araştırmacılar, esaret altında tutulan iki dişi köpekbalığının 2020'den bu yana her yıl eşeysiz olarak üreyebildiğini tespit etti. Bilim dünyasında partenogenez olarak bilinen bu durum, 15 binden fazla türde görülmekle birlikte tam olarak anlaşılamamıştır.
İtalyan araştırmacılar, nesli tükenmekte olan bir köpekbalığı türünde ilk kez döllenme olmadan üreme vakasına rastladı. Scientific Reports'ta yayınlanan bulgular, Akdeniz ve diğer sıcak sularda yaşayan ve yasadışı balıkçılık nedeniyle tehdit altında olan bir tür olan "Mustelus mustelus" cinsi yassı köpek balığında ilk kez görüldü.
2020'DEN BERİ EŞEYSİZ ÜRÜYORLAR Araştırmacılar, esaret altında tutulan iki dişi M. mustelus köpekbalığının 2020'den bu yana her yıl partenogenez özellikler -bir dişinin yumurtayı döllemek için sperme ihtiyaç duymadan eşeysiz olarak üreyebilmesi- sergilediğini tespit etti. 18 yaşındaki iki köpekbalığı 2010 yılından bu yana Sardinya'daki Cala Gonone Akvaryumu'nda bulunuyor. Çalışmanın yazarları, “Bu bulgu, dikkat çekici bir şekilde, partenogenezin bu köpekbalıklarında her yıl iki dişi arasında dönüşümlü olarak gerçekleşebileceğini ortaya koyuyor ve uzun süreli sperm depolanmasını kesin bir şekilde dışlıyor” diye yazdı.
GÖZLEMLEMEK İÇİN ESARET ALTINA ALINMALI Döngüsel partenogenez, 15 binden fazla türde görülmekle birlikte tam olarak anlaşılamamıştır. Omurgasızlarda omurgalılardan daha yaygın olan partenogenez, memelilerde henüz görülmemiştir. Araştırmacılar, vahşi doğadaki köpekbalıklarının bu fenomeni anlamak için zorluklar teşkil ettiğini, ancak esaret altındaki koşulların uzun süreli izleme için ideal olduğunu belirtti. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Arap Emirlikleri ve Avustralya'daki akvaryumlar son yirmi yılda diğer köpekbalığı türlerinde de bu olguyu belgelemiştir.
13 YIL BOYUNCA GÖZLEMLENDİ Çalışmaya göre, sığ sularda bulunan ve potansiyel olarak 25 yıla kadar yaşayabilen orta büyüklükte bir köpekbalığı olan M. mustelus, nesli tehlike altında olarak sınıflandırılıyor ve tahminler, nüfusun önümüzdeki birkaç on yıl içinde yarıya kadar düşebileceğini gösteriyor. Çalışmada 18 yaşındaki iki dişi köpekbalığı 13 yıl boyunca akvaryumda erkeklerin varlığı olmadan izlendi. Araştırmacılar, yavruların DNA'larını inceleyerek, annelerin uzun süreli sperm depolaması nedeniyle gebe kaldıkları ihtimalini eledi. Yazarlar ayrıca akvaryumda partenogenez sonucu doğan köpekbalıklarından sadece birinin bugün hala hayatta olduğunu belirtti.