Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, Tahran'da uğradığı suikast sonucunda hayatını kaybetti. Haniye'nin öldürüldüğü haberini doğrulayan Hamas, "Korkakça bir eylem, cezasız kalmayacak" açıklamasını yaptı. Suikastı sonrası tepkiler art arda geldi. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, "işgalci teröristleri pişman edeceğiz" derken, Rusya'dan itidal çağrısı geldi. Haniye'nin öldürülmesine Avrupa'dan ilk tepki ise Almanya'dan geldi. İşte Hamas liderinin ölümüne dünyadan tepkiler...
Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katılmak üzere bulunduğu Tahran'da suikaste uğradı. İran Ulusal Güvenlik Konseyi, üst düzey Devrim Muhafızları komutanları ile suikasti soruşturmak üzere toplandı. Filistinli gruplar, genel grev ve geniş çaplı protesto çağrısı yaptı. İşte Hamas'ın bir numaralı ismi Haniye'nin ölümüne dünyadan tepkiler...
Üst düzey Hamas yetkilisi Sami Ebu Zuhri, Haniye'nin öldürülmesi hakkında açıklamada bulundu. Zuhri, “İsrail işgalinin Kardeş Haniye'ye yönelik bu suikastı, Hamas'ın ve halkımızın iradesini kırmayı ve sahte hedeflere ulaşmayı amaçlayan ciddi bir eylemdir. Bu eylemin hedeflerine ulaşmada başarısız olacağını teyit ediyoruz" diye konuştu. Hamas'ın amaçlarının değişmeyeceğini ve yoluna devam edeceğini vurgulayan Zuhri, "Hamas bir kavram ve kurumdur, kişiler değil. Hamas, fedakarlıklara rağmen bu yolda devam edecek ve zaferden eminiz" dedi. Hamas'ın silahlı kanadı, siyasi lider İsmail Haniye'nin Tahran'da öldürülmesinin "savaşı yeni boyutlara taşıyacağını" ve ağır sonuçları olacağını söyledi.
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Haniye'nin öldürülmesi hakkında, "İran, işgalci teröristleri Haniye'yi öldürmek gibi korkakça bir eylem gerçekleştirdikleri için pişman edecek" açıklamasında bulundu. Pezeşkiyan ayrıca, İran'ın toprak bütünlüğünü ve onurunu savunacağını belirtti.
Hamaney, Heniye'ye Tahran'da düzenlenen suikasta ilişkin yazılı açıklama yayımladı. Suikastın İran'da gerçekleşmesinden dolayı kendilerini sorumlu gördüklerini belirten Hamaney, "Suçlu ve terörist Siyonist rejim, değerli misafirimizi evimizde şehit ederek bizleri üzdü ancak aynı zamanda kendisine ağır bir ceza da hazırladı" değerlendirmesinde bulundu. "Cesur lider" olarak adlandırdığı Heniye'ye düzenlenen suikast nedeniyle taziye dileğinde bulunan Hamaney, "İslam ümmetine, direniş cephesine, yiğit ve gururlu Filistin milletine ve özellikle Şehit Heniyye'nin ailesine, hayatta kalanlara ve onunla birlikte şehit olan arkadaşı için başsağlığı ve Allah'tan bu şehitlerin derecelerini yükseltmesini diliyorum" dedi. Hamaney, "İran topraklarında şehit edilen Heniyye'nin kanının intikamını almayı vazifemiz kabul ediyoruz" ifadelerini kullandı.
İsrail Miras Bakanı Amichai Eliyahu ise Haniye'nin ölümünün ardından sert açıklamalarda bulundu. Eliyahu, "Dünyayı bu pislikten temizlemenin doğru yolu budur. Hayali barış anlaşmaları yok artık. Merhamet yok. Onlara vuracak olan demir el, barışı ve biraz teselliyi getirecek ve barış isteyenlerle barış içinde yaşama yeteneğimizi güçlendirecek olan eldir. Haniye'nin ölümü dünyayı biraz daha iyi hale getirecek" ifadelerini kullandı.
NTV canlı yayınına telefonla bağlanan AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, Haniye suikastıyla artık yeni bir aşamaya geçildiğini söyledi. Çelik açıklamasında, "Bu suikastın gerçekleşmesiyle birlikte İsrail bölge savaşı istediğini beyan eden ilk tetiği çekmiştir. Tabii ki İsmail Haniye İsrail-Filistin davasının çok önemli bir ismi, Hamas Siyasi Büro Şefi olarak son derece kritik bir isim ama bunun ötesinde de bir anlam ifade ediyor. İlk gelen bilgilere göre başka bir ülkeden İran'a bir füze ateşlenerek bu gerçekleştirilmiştir. Bu tetiklenen durum Ortadoğu ile sınırlı kalmayacaktır, Akdeniz, Avrupa barışını tehdit edecek bir hale bürünecektir" diye konuştu.
Haniye'nin suikaste uğramasının ardından Avrupa'dan ilk açıklama Almanya'dan geldi. Alman hükümeti de Hamas lideri Haniye'nin öldürüldüğü ve bir Hizbullah komutanının hedef alındığı ayrı ayrı İsrail saldırılarının ardından Orta Doğu'da itidal çağrısında bulundu. Alman Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Sebastian Fischer gazetecilere yaptığı açıklamada, “Daha fazla tırmanıştan ve bölgesel bir yangından kaçınmak elzemdir. Tüm aktörleri azami itidal göstermeye çağırıyoruz, kısasa kısas mantığı yanlış yoldur” açıklamasında bulundu.
ABD'den yapılan ilk açıklama Savunma Bakanı Lloyd Austin'den geldi. Austin, "Savaşın kaçınılmaz olduğunu düşünmüyorum. Tansiyonu düşürmeye yardımcı olacak bir şeyler yaptığımızdan emin olmak için çok sıkı çalışacağız" dedi. Austin ayrıca "İsrail saldırıya uğrarsa, İsrail'i savunmaya yardımcı oluruz" diye ekledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Singapur'da düzenlenen bir forumda konuştu. Blinken, Haniye'nin öldürülmesiyle ilgili doğrudan yorum yapmaktan kaçındı ancak Gazze'de ateşkese varılmasının “kalıcı bir zorunluluk” olduğunu söyledi. Blinken yaptığı açıklamada, ABD'nin Haniye suikastına karışmadığını ya da bu suikasttan haberdar olmadığını söyledi. Blinken, “Bu bizim haberdar olmadığımız ya da dahil olmadığımız bir şey. Spekülasyon yapmak çok zor” diye konuştu.
Hamas siyasi lideri İsmail Haniye'nin oğu Abdul Selam Haniye de babasının öldürülmesine ilişkin açıklamada bulundu. Haniye, “Babam devriye yolculuğu sırasında dört suikast girişiminden kurtuldu ve bugün Allah ona her zaman arzuladığı şehitliği nasip etti. Ulusal birliğin sağlanması konusunda çok istekliydi ve tüm Filistinli grupların birliği için çabaladı. Bu ölümün, özgürlük sağlanana kadar mücadele edecek olan direnişi caydırmayacağını teyit ediyoruz” ifadelerini kullandı.
Resmi Wafa haber ajansının açıklamasına göre Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas suikastı sert bir şekilde kınadı ve "korkakça bir eylem ve tehlikeli bir gelişme" olarak nitelendirdi. Başkan ayrıca Filistinlileri birleşmeye ve "İsrail işgali karşısında sabırlı ve kararlı olmaya" çağırdı.
Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Mihail Bogdanov, RIA devlet haber ajansına yaptığı açıklamada, Hamas'ın baş siyasi lideri İsmail Haniye'nin öldürülmesinin "kesinlikle kabul edilemez bir siyasi cinayet" olduğunu söyledi. RIA'nın aktardığına göre Bogdanov, "Bu kesinlikle kabul edilemez bir siyasi cinayettir ve gerginliğin daha da tırmanmasına yol açacaktır" dedi. Bogdanov, suikastın Gazze'deki ateşkes görüşmelerini de olumsuz etkileyeceğini belirtti. Bakanlık saha sonra yaptığı açıklamada, tüm tarafları itidalli davranmaya çağırarak, "Taraflar Ortadoğu'da büyük çaplı silahlı bir çatışmayı tetikleyecek adımlardan kaçınmalı" diye belirtti.
Yemen'deki Husi Yüksek Devrim Komitesi Başkanı Muhammed Ali el-Husi ise Haniye'nin ölümüne yönelik açıklamasında, “İsmail Haniye’yi hedef almak iğrenç bir terör suçudur ve kanunların ve ideal değerlerin açık bir ihlalidir” ifadelerini kullandı.
İran Devrim Muhafızları'nın eski komutanı Mohsen Rezaie, İsrail'in Hamas lideri İsmail Haniye'yi öldürmesinin "bedelini ağır ödeyeceğini" söyledi. Açıklama İran devlet medyasında yer aldı. İran Dışişleri Bakanlığı, İran'ın Haniye suikastinden ABD'yi sorumlu tuttuğunu açıkladı. Açıklamada Tahran'ın, "egemenliğine karşı yapılan bu saldırgan eyleme uygun bir şekilde cevap verme hakkında sahip olduğu" belirtildi.
Devrim Muhafızları, yaptığı açıklamada Hamas lideri Haniye'nin Tahran'da öldürülmesine “sert ve acı verici bir karşılık verileceğini” söyledi. Tahran'ın Ortadoğu'daki müttefik grupları ifade etmek için kullandığı bir terim olan “İran ve direniş cephesi bu suça karşılık verecektir” ifadeleri kullanıldı.
Katar, Hamas lideri Haniye'nin Tahran'da öldürülmesini kınadı. Katar Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Hamas lideri İsmail Haniye'nin Tahran'da öldürülmesini şiddetle kınadığını belirtti. Bakanlık Haniye'nin öldürülmesinin gerilimde tehlikeli bir tırmanma yaratacağını söyledi.
Çin Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, Çin'in Hamas lideri İsmail Haniye'nin İran'da öldürülmesine kesin bir dille karşı çıktığını ve kınadığını belirterek, olayın daha fazla bölgesel istikrarsızlığa yol açabileceğini ifade etti.