Esad rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de yaşanabilecek olası senaryolar tartışılmaya devam ediliyor. Ülkede Heyet Tahrir eş-Şam'ın (HTŞ) merkezi yönetim kurup kuramayacağı belirsizliğini koruyor. En büyük endişeyse Suriye'nin daha kanlı yeni bir iç savaşa sürüklenmesi.
Esad rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'yi nasıl bir gelecek bekliyor? İngiliz resmi yayın kuruluşu BBC'ye konuşan uzmanlar üç senaryo üzerinde duruyor.
Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) lideri Ebu Muhammed Colani'nin Suriye'yi birleştirme vaadini yerine getirip getirmeyeceği tartışılıyor. Suriye için en iyi senaryo; komşu ülkelerde öngörüldüğü gibi başka çatışmalara yol açabilecek intikam döngüsünden çıkıp, savaş sonrası ulusal uzlaşma ortamanın sağlanabilmesi.
HTŞ'nin ülke yönetimini tüm siyasi yapıları dahil etmesinin önemine dikkat çekiliyor. Muhammed Colani, mezhepler arasında ulusal birlik ve karşılıklı saygı açıklaması yaptı. Ancak Suriye'de sayısız grubun farklı gündemleri olduğu için merkezi yönetimin kurulmasının zorluğuna vurguda bulunuyor. Örneğin ülkenin güneyinde Esad ailesinin otoritesini tarihsel olarak tanınamış aşiretlerin Şam'daki yeni yönetime boyun eğmesi düşük bir ihtimal olarak görülüyor.
2011'deki iç savaşın başından beri Suriye dışında oluşmuş çok sayıda muhalif grup ve siyasi blok da var. Tüm bu grupların Suriye'ye geri dönüp, siyasi geçiş sürecinin bir parçası olup olmayacakları da tartışma konusu.HTŞ'nin gerekli altyapısı olmadığı için ülkeyi tek başına yönetmekte zorlanacağı yorumları yapılıyor.
Bir diğer senaryoysa HTŞ'nin Esad yönetimi gibi iktidarı otoriter yöntemlerle elinde toplaması. Bu senaryonun gerçeğe dönüşmesi endişe kaynağı... Bir yandan HTŞ'nin tüm ülkede baskıcı bir yönetim kuracak kadar asker ve insan kaynağı olmadığı da söyleniyor.
En kötü senaryoysa Suriye'nin merkezi yönetimin sağlanamamasıyla daha kanlı bir iç savaşa sürüklenmesi. Libya'da Muammer Kaddafi ve Irak'ta Saddam Hüseyin'in devrilmesinin ardından olanların bir benzerinin yaşanması halinde farklı silahlı gruplar arasında şiddetli çatışmaların patlak vermesinden kaygı duyuluyor.
Böylesi bir senaryonun tüm bölgeyi istikrarsızlığa sürüklemesinden de endişe duyuluyor. Uzmanlar tüm bu muhtemel sonuçların aynı zamanda dış güçlerin hamlelerine bağlı olacağını da vurguluyor.
İsrail'in Esad rejiminin devrilmesinin ardından düzenlediği yoğun hava saldırılarına dikkat çekiliyor. İsrail'in yaptıklarının merkezi hükümeti zayıflatıp sertlik yanlılarını cesaretlendirerek Suriye'yi istikrarsızlaştırabileceği uyarıları yapılıyor.
